Lipemijos įtaka biocheminių tyrimų rezultatams
Recenzentas / Reviewer | |
Recenzentas / Reviewer | |
Eidukaitė, Audronė | Komisijos pirmininkas / Committee Chairman |
Komisijos narys / Committee Member | |
Komisijos narys / Committee Member | |
Komisijos narys / Committee Member | |
Komisijos narys / Committee Member | |
Komisijos narys / Committee Member | |
Komisijos narys / Committee Member | |
Komisijos narys / Committee Member | |
Komisijos narys / Committee Member |
Tyrimo tikslas: Nustatyti lipemijos įtaką biocheminių tyrimų rezultatams. Tyrimo uždaviniai: 1. Įvertinti lipemijos įtaką elektrocheminiais, spektrofotometriniais ir turbidimetriniais metodais atliekamų tyrimų rezultatams; 2. Įvertinti lipemijos poveikio tyrimų rezultatams stiprumą; 3. Įvertinti lipemijos dydžio įtaką įvairiais metodais atliekamų tyrimų rezultatams. Metodika: Į tyrimą buvo įtraukti 127 vizualiai atrinkti lipeminiai kraujo serumo ar plazmos mėginiai. Tiriamųjų kraujo serumo ir plazmos mėginių trigliceridų koncentracija buvo 2,08–93,35 mmol/l. Mėginiuose tirta kalio, natrio, šlapalo, kreatinino, bendro baltymo, albumino, bendro bilirubino, ALT, AST, GGT, magnio, CRB, IgA, IgG ir IgM koncentracija prieš ir po mėginio apruošimo LipoClear (StatSpin, Iris JAV) reagentu. Analičių koncentracija tirta klinikinės chemijos automatine sistema Synchron UniCell DxC 800 (Beckman Coulter, JAV). Statistinė duomenų analizė atlikta naudojant „IBM SPSS Statistics 23.0“ programinę įrangą. Dviejų priklausomų imčių palyginimui, kai kintamieji turi normalųjį skirstinį, naudotas porinis Stjudent‘o t – testas, kintamiesiems, neturintiems normaliojo skirstinio – Wilcoxon‘o testas. Statistiškai reikšmingas skirtumas tarp grupių apibrėžtas, jei reikšmingumo lygmuo p<0,05. Lipemijos poveikio stiprumo dydis (r) apskaičiuotas pagal Cohen‘o kriterijų: r=0,1 – silpnas; r=0,3 – vidutinis; r=0,5 – stiprus poveikis. Tyrimo rezultatai: Nustatyta, kad visų tirtų analičių koncentracijos patikimai reikšmingai skyrėsi prieš ir po mėginio apruošimo LipoClear reagentu, tiriant elektrocheminiais, spektrofotometriniais ir turbidimetriniais metodais (p<0,001). Mėginio lipemija, kai TG koncentracija buvo ≤2,5 mmol/l, patikimai reikšmingai paveikė keletos spektrofotometriniais metodais atliekamų tyrimų, bendro baltymo (p=0,046) ir alaninaminotransferazės (p=0,027) bei daugumos turbidimetriniu metodu atliekamų tyrimų, IgA, IgM ir IgG (p=0,018) rezultatus. Nustatyta patikimai reikšminga lipemijos įtaka visų tirtų analičių rezultatams, išskyrus kalį ir šlapalą, kai trigliceridų koncentracija tiriamuosiuose mėginiuose buvo ≤3,39 mmol/l (p<0,05). ≤4,0 ir ≤5,0 mmol/l trigliceridų koncentracija tiriamuosiuose mėginiuose patikimai reikšmingai įtakojo visų tirtų analičių, išskyrus kalį, rezultatus (p<0,05). ≤6,0 mmol/l trigliceridų koncentracija tiriamuosiuose mėginiuose statistiškai reikšmingai paveikė visų elektrocheminiais, spektrofotometriniais ir turbidimetriniais metodais tirtų analičių rezultatus (p<0,05). Remiantis Cohen‘o kriterijumi, lipemijos poveikio stiprumas tirtų analičių rezultatams buvo nuo silpno (r=0,1) iki stipraus (r=0,5). Nustatyta, kad lipemija patikimai reikšmingai didino visų spektrofotometriniais ir turbidimetriniais metodais tirtų analičių, išskyrus kreatininą ir albuminą, rezultatus bei patikimai reikšmingai mažino elektrocheminiais metodais tirtų analičių rezultatus (p<0,001). Išvados: 1. Visais elektrocheminiais, spektrofotometriniais ir turbidimetriniais metodais tirtų analičių rezultatai reikšmingai skyrėsi prieš ir po mėginio apruošimo LipoClear reagentu; 2. Lipemija vidutiniškai įtakojo kalio ir šlapalo koncentracijų sumažėjimą bei bendro baltymo, bendro bilirubino, ALT ir AST koncentracijų padidėjimą, stipriai mažino natrio, kreatinino, albumino bei didino GGT, magnio, CRB, IgA, IgG ir IgM tyrimų rezultatus; 3. Lipemijos įtaka tyrimo rezultatams priklauso nuo trigliceridų koncentracijos. Mėginio lipemija, kai TG koncentracija buvo ≤2,5 mmol/l įtakojo daugumą turbidimetriniu metodu atliekamų tyrimų (imunoglobulinų) rezultatus ir keletos spektrofotometriniais metodais atliekamų tyrimų (bendro baltymo, ALT) rezultatus, o TG≤3,39 mmol/l jau įtakojo visų, išskyrus elektrocheminiais metodais atliktų tyrimų (kalio ir šlapalo) rezultatus.
Aim of the research: To determine the influence of lipemia for biochemical tests results. Objectives: 1. To identify the influence of lipemia to electrochemical, spectrophotometric and turbidimetric methods and how they effect the results. 2. To determine the impact of lipemia strength on research results. 3. To estimate the impact of lipemia size on various methods for test results. Methods and study subjects: We tested 127 visual selected lipemic blood serums or plasma samples. Triglycerides concentration was ranging from 2,08 to 93,35 mmol/L. The effect of lipemia interference was evaluated on potassium, sodium, urea, creatinine, total protein, albumin, total bilirubin, alanine aminotransferase, aspartate aminotransferase, gamma-glutamyl transferase, magnesium, C – reactive protein, IgA, IgG and IgM concentration. Each analyte was determined before and after treatment with LipoClear (StatSpin, Iris, USA). Analytes concentration was determined on the Synchron UniCell DxC 800 (Beckman Coulter, USA) analyzer. The significance of diffrences was calculated using the Student t and Wilcoxon matched pair test (IBM SPSS Statistics 23.0). Differences comparing the groups were considered statistically significant then p value was less than 0,05. The effect size (r) was evaluated according to Cohen criteria: r=0,1 – small size effect; r=0,3 – medium size effect; r=0,5 – large size effect. Results: We have found significant differences before and after lipid extraction in lipemic serum or plasma samples in all analytes of electrochemical, spectrophotometric and turbidimetric methods (p<0,001). Significant lipemic interference was evaluated on total protein (p=0,046), ALT (p=0,027), IgA, IgG and IgM results (p=0,018) then triglyceride concentration was ≤2,5 mmol/L. Significant lipemic effect was found in all analytes, except potassium and urea, then triglycerides concentration in lipemic serum or plasma samples was ≤3,39 mmol/L (p<0,05). ≤5,0 mmol/L triglyceride concentration significantly effect all analyte results (p<0,05), except for potassium, as well as for ≤6,0 mmol/L triglyceride concentration seriously effect all analyte results (p<0,05). According to Cohen criteria, lipemia effect size range was from small (r=0,1) to large (r=0,5). We found that lipemia significantly increased all results of spectrophotometric and turbidimetric methods, except for creatinine and albumin, and clearly decreased results of electrochemical methods (p<0,001). Conclusions: 1. In all electrochemical, spectrophotometric and turbidimetric methods tested analyte results were significantly different before and after the preparation of LipoClear reagent; 2. Lipemia averagely influenced the concentration decreases of potassium and urea, although it increased the total protein, total bilirubin, ALT and AST test results. Research results were strongly reduced for sodium, creatinine and albumin, but they increased for GGT, magnesium, CRP, IgA, IgG and IgM. 3. The influence of the lipemia to test results depends on the triglyceride concentration. Lipemic sample, then TG concentration ≤2,5 mmol/l affected most of turbidimetric method based research (immunoglobulins) results and few spectrophotometric method based research (total protein, ALT) results, however then TG is ≤3,39 mmol/l, it have influenced all the results, except the electrochemical method based research (potassium and urea) results.